Mapę zwykło się definiować się jako uogólniony obraz Ziemi, wykonany na płaszczyźnie, w określonej skali, według zasad odwzorowania kartograficznego, przy użyciu umownych znaków graficznych.
Definicja ta, mimo, że obowiązuje powszechnie (niestety) do dnia dzisiejszego, wydaje się być nieco skostniała i zbytnio schematyczna, nie oddając przy tym prawdziwej istoty mapy. Określa mapę, odwołując się jedynie do wybranego okresu w dziejach ludzkości (XVI -XX w.), kiedy produkcja map na dużą skalę zaistniała dzięki wynalezieniu druku.
Przy określeniu czym tak naprawdę jest mapa, warto podejść krytycznie do poszczególnych elementów jej klasycznej definicji:
1) Uogólniony obraz (Ziemi), czyli generalizacja treści mapy, wskazuje że każda mapa powinna być wykonana w skali mniejszej niż 1:1, czyli co najmniej 1:2. Tak być nie musi. Zwróćmy uwagę, że przedstawienie w powiększeniu (skali większej niż 1:1) tras przemieszczania się dowolnych cząsteczek materii (np. gazu) lub stworzenie planu korytarzy w termitierze, można uznać już za wizualizację fragmentu przestrzeni.
2) Mapy nie muszą być wykonywane na płaszczyznach, o czym świadczy chociażby istnienie map trójwymiarowych.
3) Skala jest nieodłącznym elementem każdej mapy. Może to być równie dobrze skala 1:10 000, 1:2, 1:1,
jak i 2:1 czy 10 000:1
4) Mapa nie musi posiadać odwzorowania kartograficznego (przed XV w., kiedy nie znano matematycznego opisu kształtu Ziemi, również tworzono mapy). Co prawda, brak opisu matematycznego sprawia, że często treść takiej mapy nie przedstawia rzeczywistości, jednak mapy od samego początku były czymś więcej niż próbą ujarzmienia przestrzeni - często za pomocą ich treści pokazywano przekonania polityczne, a także demonstrowano władzę. Patrz: mapa z Bedoliny
5) Do tworzenie każdej mapy stosuje się różne znaki i symbole, jednak określanie ich jako umownych w każdym przypadku jest zbyt dużym uogólnieniem. Często na mapach (np. ilustrowanych) pojawiają się symbole i znaki, które są właściwe tylko i wyłącznie dla ich poszczególnych egzemplarzy.
6) Wątpliwym staje się stwierdzenie, że nieodłącznymi elementami mapy są również: tytuł, legenda, strzałka północy itp. Przykładowo: w przypadku mapy znajdującej się w urządzeniu mobilnym, zamieszczanie legendy staje się całkowicie zbędne, ponieważ zwykle taka mapa jest na tyle czytelna i prosta kartograficznie, że odbiorca nie ma najmniejszego problemu w jej odczytaniu i poprawnym zinterpretowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe założenia, mapę można by definiować jako wizualizację fragmentu przestrzeni, przedstawionego w skali.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz